Opis trasy turystycznej

Trasa turystyczna ma 81 metrów długości. Zwiedzanie zaczyna się z terenu zamku. Przez ceglaną wieżycę (XIX wieczna studnię) schodzimy po 135 stopniach około 21 metrów w dół do wnętrza jaskini. Obmurowany cegłami korytarzyk prowadzi do pierwszej rozległej komory o wymiarach 5,8 x 10 i wysokości 3,2 metra. Dno sali pokrywa warstwa ziemi. Kolejna komora jest najobszerniejsza w jaskini i ma długość 25 metrów i wysokość do 10 m. W jej stropie widać ceglana kopułę zasłaniajacą komin prowadzący niegdyś do kolejnego otworu jaskini. Przechodzimy do trzeciej sali z podtrzymującymi strop ceglanymi filarami, być może kryjącymi naturalne formy skalne. Przy jednej ze ścian znajdują się schodki prowadzące do obecnie zamurowanego otworu. Krótkim obudowanym tunelem wychodzimy na powierzchnię obok stojącej nieopodal otworu rzeźby Smoka Wawelskiego.

Opis jaskini

Oprócz wspomnianych wyżej trzech sal ciągu głównego na jaskinie składają się inne korytarze tworzące dwa inne ciągi. Tuż obok południowego, naturalnego otworu zaczyna się wąski Korytarz Pod Smoka nazwany tak dlatego, że prowadzi w sąsiedztwo stojącej przed otworem jaskini rzeźby smoka. Wyczuwalny jest w nim silny przewiew powietrza, a znajdujące się w końcowej niewielkiej salce korzenie drzew świadczą o bliskości powierzchni. Drugi z wspomnianych ciągów długi na ok. 170 m, zaczynający się za sztucznie przebitym tunelem ma odmienny charakter. Składa się on z systemu niewielkich sal i korytarzyków powstałych w warunkach całkowitego wypełnienia wodą. Występują w nim ostre skalne krawędzie, liczne progi, cienkie ścianki oddzielające przestrzenie i jeziorka w najniższej części. Badania nie potwierdziły łączności tych jeziorek z wodami płynącej nieopodal Wisły. W jeziorku stwierdzono występowanie rzadkiego skorupiaka - studniczka tatrzańskiego ( Niphargus tatrensis) występującego tylko w wodach podziemnych. Dno tych korytarzy pokrywa namulisko ilaste. Końcowe części leżą pod budynkami Wzgórza Wawelskiego.

 Historia eksploracji

Jaskinia ta, jak i inne w obrębie wzgórza wawelskiego, znana była od dawna. Wspomina o nich już Jan Długosz, jednak pierwsza pisemna wzmianka o tej konkretnej jaskini pochodzi z I połowy XVI w. W 1565 król Zygmunt II August ze względów bezpieczeństwa polecił zamurować otwory, gdyż zamieszkiwali w nich włóczędzy, żebracy, biedota itp. Niedługo później jednak Smocza Jama znów była użytkowana, istniała tam ciesząca się szeroką sława karczma (opisał ją w wierszu Jan Andrzej Morsztyn), a nawet dom publiczny.

Pod koniec XVIII w. dolne wejście od strony Wisły zamurowano w związku z pracami fortyfikacyjnymi. Istniały dwa otwory w stropie, jeden z nich wykorzystał w 1829 Ambroży Grabowski w celu dostania się do jaskini; wnętrze jednak było zagruzowane, w miejscu, gdzie przebiegały nad Smoczą Jamą mury obronne, wymurowano podtrzymujące filary. Rok później otwory te zamurowano, jednak w 1842 Senat Wolnego Miasta Krakowa nakazał odgruzowanie jaskini i udostępnienie jej publiczności. Po zajęciu miasta przez Austriaków, dolny otwór ponownie zamurowano, wykuto również tunel stanowiący część systemu wodociągów, w 1918 wykorzystany do wybudowania kręconych schodów prowadzących do Smoczej Jamy; wtedy też zainstalowano oświetlenie elektryczne. W 1974 górnicy pod nadzorem naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przystosowali jaskinię dla zwiedzających.

Bibliografia

wikipedia.org

Oficjalna Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego przy KTJ PZA - Epimenides

Zdjęcia:

 Polski Niekomercyjny Przewodnik Turystyczny - www.latawce.netstrefa.pl