JoomlaTemplates.me by HostMonster Reviews

Jaskinia w Kielnikach - PDF

Jaskinia w Kielnikach - plan i przekrój w pełnym formacie

Lokalizacja: Przymiłowice (Gmina Olsztyn), nieczynny kamieniołom w górze Kielniki

Długość: 120 metrów

Głębokość: 7 metrów

Stopień trudności: Jaskinia o rozwinięciu poziomym. Należy zachować ostrożność ze względu na osypujące się ściany i strop.

 

Opis dojścia

Do jaskini najłatwiej dojść dwiema drogami: 1. Od przystanku PKS w Przymiłowicach idziemy asfaltową drogą 750 m w kierunku południowym. 100 m przed skrzyżowaniem, za którym w lewo znajduje się przysiółek Kotysów a w prawo Archiwum Rdzeni Wiertniczych Państwowego Instytutu Geologicznego, należy skręcić w prawo, leśną drogą na zachód, by po 400 m dojść do nieczynnego kamieniołomu. Otwór jaskini znajduje się w środkowej części zachodniej ściany kamieniołomu Kielniki. 2. Od rynku w Olsztynie droga prowadzi początkowo na południe, wzdłuż ulicy Karlińskiego, potem skręca na wschód, w kierunku Góry Cegielni z charakterystycznymi trzema skałami (m.in. Dziewica). Minąwszy skałę Szafę, należy przejść jeszcze 400 m, w kierunku wschodnim, wzdłuż grzbietu Góry Kielniki, aż do krawędzi zachodniej ściany kamieniołomu.

 

Opis jaskini

Otwór jaskini jest wąski, trójkątny, z dna kamieniołomu niewidoczny. Posiada szerokość 0,6 m i wysokość 1,2 m.  Za otworem otwiera się wysoki do 5 m, szczelinowaty korytarz, szerokości do 1-go metra. Jego dno stromo opada - stanowi stożek osypiskowy z czasów eksploatacji wapienia w kamieniołomie. W najniższym miejscu znajduje się boczna kieszeń, obecnie zasypana kamieniami. Poprzez 3-metrowy próg dochodzimy do małej, trójkątnej salki. W jej stropie znajdują się dwa pięciometrowe kominy, utworzone przez zaklinowane wanty. Także spąg sali tworzą wielkie bloki skalne. W północnym rogu tej sali jest 2,5-metrowy próg, którym schodzimy do drugiej części groty, w tym miejscu oddzielonej wielką skośną płytą od części pierwszej. Dalszą część jaskini stanowi jedna ukośna szczelina, przemodelowana przez odrywanie się bloków od ścian, poprzedzielana zawaliskami i zaklinowanymi głazami. W dwóch miejscach odchodzą na bok, w prawo, ciasne korytarzyki, szybko jednak kończące się. Jeden z nich w postaci pętli wraca do pierwszej sali. Nad rozdzielającą grotę płytą wznosi się trzeci, 9-metrowy komin. Jaskinia kończy się w postaci dwóch małych salek, przedzielonych 2-metrowym progiem. W tym miejscu występuje sporo nacieków w postaci polew, żeber, form wełnistych oraz grzybków.

Jaskinia rozwinęła się w wapieniach jurajskich. Ściany korytarza wejściowego wykazują ślady korozji, o czym świadczą wystające dość licznie krzemienie i jamki korozyjne. Dno jaskini pokrywa ostrokrawędzisty rumosz, przypuszczalnie zwietrzelina mrozowa, i duże bloki wapienne. Na ścianach występują dość liczne nacieki grzybkowe i miejscami - niewielkie polewy. Na fragmentach nie zniszczonych ścian tej szczeliny widoczne są formy korozyjne w postaci nieregularnych jamek oraz ślady stagnacji wody na dnie, podkreślone przez listewki wytrąconego węglanu wapnia. Brak jest natomiast form świadczących o intensywnym przepływie wody. W niektórych partiach jaskini spotykane są grube (20 cm) polewy białego, brunatnie laminowanego kalcytu. Część bloków skalnych i niektóre partie ścian pokryte są olbrzymią ilością nacieków grzybkowych. Powierzchnia pozostałych bloków ma charakter świeżego przełamu skały. W jaskini spotykane są nieliczne kości nietoperzy.

A. Bednarczyk (1987) wydziela w rozwoju tej jaskini trzy etapy:

1/ Etap powstawania jaskini jako drogi powolnej cyrkulacji wód krasowo-szczelinowych. Z tym okresem związane są ślady korozji, stagnacji oraz osadzanie ilastego materiału.

2/ Etap wytrącania nacieków w suchej już jaskini. Tworzenie się pierwszych zawalisk, zapewne wskutek rozwoju form krasowych pod jaskinią.

3/ Ostateczne przemodelowanie jaskini na skutek prac strzałowych w kamieniołomie.

Jaskinia ma dynamiczny mikroklimat, dzięki obecności połączeń z powierzchnią w niedostępnych częściach kominów. Zimą wymarza całkowicie. Na jej spągu tworzą się wtedy lodowe stalagmity, także na stropie w końcowej salce krystalizują lodowe nacieki. Światło dzienne sięga aż do pierwszej komory. Jaskinia bywa odwiedzana przez zwierzęta, o czym świadczą tropy i ślady kun. Nietoperze zimują tylko wyjątkowo. W roku 1990 stwierdzono obecność dwóch osobników gacka szarego Plecotus austriacus.

 

Historia eksploracji

Jaskinia została odsłonięta podczas eksploatacji wapienia w kamieniołomie na początku lat 70-tych. Od tego czasu znana lecz do roku 1986 (Szelerewicz, Górny) nie opisywana.

 

Bibliografia:

Państwowy Instytut Geologiczny - Portal "Jaskinie Polski"