Opis dojścia

Idąc Szlakiem Orlich Gniazd przez rezerwat „Sokole Góry”, po dojściu na przełęcz między Górą Puchacz a Pustelnicą, należy skręcić na zachód, w stronę najwyższego w rezerwacie miejsca. Kiedyś stała tu wieża triangulacyjna. Stąd, w odległości 50 m na NNE, wśród rozsypanych want ukryte jest wejście do jaskini. Zwiedzanie jaskini jest trudne ze względu na konieczność pokonania bardzo ciasnych zacisków oraz niebezpieczne z powodu ryzyka zawałów.

Opis jaskini

Dość duży otwór ma kształt półowalny, o szerokości 1,4 m i wysokości 0,8 m. Za otworem prowadzi w dół 5-metrowa pochylnia, stopniowo zmniejszająca swą wysokość. Przy jej końcu, obniżonym względem otworu o 2,6 m, otwiera się w prawo bardzo niska szczelina. Poprzez 2-metrowe, ciągle niskie rozszerzenie, które podnosi się w kierunku wejściowej pochylni i prawdopodobnie z nią łączy, szczelina owa, coraz ciaśniejsza, doprowadza, skręcając w lewo, do zacisku (Z-II). Spąg tych części jaskini jest utworzony przez silnie sprasowaną warstwę ilasto-próchnicową oraz gdzieniegdzie - litą skałę. W bocznych kieszeniach i na stropie występują nacieki kalcytowe w postaci żeberek, polew i stalaktytów.
Za zaciskiem znajduje się niewysoka (0,5 m) Salka za Zaciskiem o wymiarach 5x5 m, miejscami zdobna stalaktytami, trzema stalagmitami i polewą z wysuszonego mleka wapiennego. Spąg jest pokryty ilasto-gliniastym namuliskiem, wymieszanym z wapiennym i kalcytowym rumoszem. W północnej ściance jest ukryte niedostępne połączenie z wejściową pochylnią. Z Salki za Zaciskiem droga prowadzi, poprzez 1,5-metrowy prożek i kolejny zacisk (Z-I), do poprzecznej szczeliny, zdobnej żebrami naciekowymi. Ma ona wysokość około 4 m i szerokość 0,5 m, zaś dno jest pokryte kamieniami. Po 2 metrach schodzimy 1,5-metrowym, kamienistym, sklejonym polewą progiem do małej komórki (3x4 m), o ścianach, spągu i stropie utworzonych przez zaklinowane wanty. Występują tu drobne makarony i heliktyty.
Przechodząc pomiędzy kamieniami w spągu 1,5 m w dół, docieramy do łagodnie opadającej w dół, (ku N) skośnej szczeliny, będącej dolnym piętrem wspomnianej komórki. Znajdująca się tutaj sala jest znacznie większa (7x3 m) i posiada sporo nacieków, w tym heliktytów. Jej spąg jest początkowo utworzony przez skalny rumosz, leżący na litym podłożu, niżej przykryty gliniasto-żwirowym namuliskiem. W najniższym miejscu sali odchodzi w lewo (ku NW) bardzo ciasny, 3-metrowy korytarzyk, wypadający do 1,5-metrowej studzienki. Ma ona swoją kontynuację w górę, w postaci 1,5-metrowego kominka. Znajdują się w nim zasłony naciekowe.
W przeciwległej, południowej części sali, w dnie pomiędzy wantami znajduje się wąskie i bardzo niebezpieczne, 1,6-metrowe zejście do długiego, szczelinowatego korytarza. Ma on szerokość 0,7 m i wysokość 4 m. Zaraz na początku tej szczeliny można zejść trzy metry w dół do ślepej komory (1,2x3 m), o dnie usłanym kamieniami i posiadającej dużo nacieków, występujących tu w postaci makaronów i grzybków.
Szczelinowaty korytarz prowadzi ku SW, by po 15 metrach utknąć w zwężeniu. W korytarzu tym znajdują się dwie, ukryte między kamieniami studzienki, o głębokości 1,0 i 3,0 m. W tych miejscach występuje bardzo dużo grzybków. Nieco wcześniej, na lewej ścianie korytarza wykształciły się ładne misy martwicowe, ze stagnującą wodą. Z jednej ze ścian wychodzą korzenie drzew. Z końcowej szczeliny daje się wyczuć ciąg powietrza.
Jaskinia powstała w wapieniach jurajskich. Namulisko występuje we wstępnych partiach jaskini, głównie ilasto-gliniaste i gliniasto-żwirowe oraz w strefie przyotworowej – próchnicze. Szata naciekowa jest dobrze rozwinięta – na uwagę zasługuje duża ilość makaronów oraz misy martwicowe z wodą.
Światło dzienne, w postaci odbitej sięga do pierwszego przewężenia. Jaskinia posiada ustabilizowany mikroklimat, o charakterze statycznie ciepłym. W jaskini obserwowano pojedyncze nietoperze.

Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta w 1997 roku przez członków Speleoklubu Częstochowskiego: S. Matysiaka, M. Grabarę i J. Sitka. Pierwotnie było w tym miejscu zawalisko dużych bloków skalnych, które przykrywało naturalny otwór groty. Była wzmiankowana w 2003 r. przez Zygmunta.

Bibliografia

Państwowy Instytut Geologiczny - Portal "Jaskinie Polski"