Opis dojścia

Dojście do jaskini nie stanowi większych problemów. Najprościej dostać się do jaskini od strony Smolenia. Spod zamku kierujemy się w stronę wschodnią (droga 794 na Wolbrom). Po 50 metrach skręcamy na południe w asfaltową, wąską drogę. Jest to początek Doliny Wodącej. Idziemy/jedziemy do końca asfaltu (tam zostawiamy auto). Kierujemy się ciągle w kierunku południowym dnem doliny. Po ok 500 metrach dochodzimy do skały Biśnik. Otwór jaskini znajduje się po stronie wschodniej skały (skręcamy w ścieżkę przed skałą, odchodzącą prostopadle od doliny. Otwór jaskini znajduje się przy ścieżce, 1,5 metra nad nią.

Opis jaskini

Jaskinia ma charakter meandrującej „rury” z jednym otworem wejściowym. Kilka metrów za otworem korytarz jaskini przecinają krzyżujące się szczeliny wychodzące na powierzchnię ale niedostępne dla człowieka. W szczelinach jaskinia osiąga swój najniższy i najwyższy poziom. Aby wejść do dalszej części jaskini trzeba wspiąć się ze szczeliny około 2,5 m Zaraz za tym progiem, po lewej stronie znajduje się skalna pochylnia prowadząca do odnogi głównego ciągu, w której jaskinia osiąga swój najwyższy punkt (około 4 m nad dnem szczeliny). Za szczelinami jaskinia ma przebieg horyzontalny. W dnie korytarza znajduje się kilka niewielkich prożków. W ścianach korytarza znajdują się liczne zagłębienia w postaci skalnych kieszeni powstałe pod wpływem turbulentnego przepływu wody. Korytarz rozszerzając się miejscami ma charakter galerii. Jaskinia kończy się za zaciskiem, za którym znajduje się część jaskini najbogatsza w nacieki. W tej części najwyraźniej widać, że jaskinia rozwinęła się na szczelinie, która ucieka w dół a jest zapełniona osadami. Przejście do końcowej części (zacisk) powstało prawdopodobnie w sposób sztuczny. Skała w tym miejscu wygląda na rozkutą.

W jaskini zachowała się dość bogata szata naciekowa. Można tu spotkać liczne polewy kalcytu krystalicznego oraz mleka wapiennego twardego i miękkiego. Praktycznie całe ściany części za zaciskiem, są pokryte polewami kalcytowymi. Zachowały się misy martwicowe, w których kiedyś można było znaleźć perły jaskiniowe. W czasie roztopów i dużych opadów deszczu misy wypełniają się wodą. Niestety po stalaktytach zachowały się jedynie ślady na stropie. Oprócz ciekawej szaty naciekowej na ścianach znajdują się różnej wielkości zagłębienia wirowe. Namulisko w części wstępnej wygląda na dosyć ubogie i składa się z humusu wymieszanego z materiałem ilastym. W dalszych partiach jaskini namulisko jest gliniaste.

We wstępnej części (do szczelin), jaskinia jest dosyć przewiewna a w zimie czasami przemarza. W dalszej części dzięki dość dużej długości korytarza wahania temperatury są bardzo nieznaczne. Utrzymuje się również bardzo duża wilgotność. W wielu miejscach po ścianach spływa woda, która na gliniastym podłożu utrzymuje się w postaci kałuż. W tej części jaskini nie wyczuwa się żadnego przewiewu. Korytarz jaskini powstał w górnojurajskich wapieniach skalistych.

Ponieważ otwór jaskini leży w miejscu zacienionym, na skałach wokół otworu rosną mchy. Natomiast wewnątrz, w zasięgu światła rozproszonego na skale rozwijają się glony. Głębiej w jaskini można spotkać pleśnie rosnące na resztkach organicznych. W partiach przyotworowych sezonowo można spotkać dość liczne muchówki, motyle i pająki Meta menardi. W głębszych częściach czasami zimują nietoperze ale są to pojedyncze osobniki. Baranek i Powichrowski opisują z tej jaskini również skoczogonki i chrząszcze z rodziny kusaków.

Historia eksploracji

Jaskinia jest znana i odwiedzana od dawna. Jej nazwa została nadana w 1966 r. przez członków KKTJ. W 1975 r. zostaje po raz pierwszy opisana (bez planu) pod nazwą Źródlana przez Baranka i Powichrowskiego.  Otwór jaskini został zamknięty kratą w grudniu 1998 r. lecz w tym samym roku krata została podkopana, a w następnym roku zamek został wypiłowany.

Bibliografia:

Państwowy Instytut Geologiczny - Portal "Jaskinie Polski"

Zdjęcia:

Marek Pawełczyk